Minecraft richt zich op het bieden van de mogelijkheid voor de speler om een dynamisch gegenereerde kaart, gemaakt van blokken van één kubieke meter, te verkennen, erop te interageren en deze aan te passen. Naast blokken bevat de omgeving planten, mobs en items. Enkele activiteiten in het spel zijn het delven van ertsen, vechten tegen vijandige mobs en het maken van nieuwe blokken en tools door verschillende middelen te verzamelen die in het spel te vinden zijn. Het open-ended model van het spel stelt spelers in staat om structuren, creaties en kunstwerken te creëren op verschillende multiplayer servers of hun singleplayer kaarten. Andere functies zijn redstone circuits voor logische berekeningen en afstandsbedieningen, mijnwagens en sporen, en een mysterieuze onderwereld genaamd de Nether. Een aangewezen maar volledig optioneel doel van het spel is om naar een dimensie genaamd de End te reizen en de ender-dragon te verslaan.

Minecraft: Java Edition (voorheen bekend als Minecraft) is de originele versie van Minecraft, ontwikkeld door Mojang Studios voor Windows, macOS en Linux. Notch begon de ontwikkeling op 10 mei 2009 en bracht Minecraft op 17 mei 2009 openbaar uit. De volledige release van het spel was op 18 november 2011, tijdens MINECON 2011.